Gdy w barwnym korowodzie przez krośnieński rynek przejdą kuglarze, ludowi artyści – to znak, że rozpoczynają się Karpackie Klimaty – święto wina, muzyki i folkloru.

W Krośnie zazwyczaj jest cicho i spokojnie. Po rynku otoczonym piętrowymi kamienicami z podcieniami bez pośpiechu spacerują mieszkańcy i turyści. Większość zabytkowych kamieniczek powstała w XVI w., kiedy miasto położone u ujścia Lubatówki do Wisłoka dynamicznie się rozwijało, było wówczas ważnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym.

Zastrzyk energii
Współczesne kameralne Krosno zmienia się nie do poznania w ostatni weekend sierpnia. Na trzy dni (27–29 sierpnia) miasto staje się kulturalną stolicą Podkarpacia. A wszystko za sprawą Karpackich Klimatów, podczas których propaguje się bogatą tradycję i folklor tych ziem. Festiwal jest organizowany od pięciu lat i cieszy się coraz większą popularnością. W piątkowy wieczór imprezę otwiera rozśpiewany korowód artystów i kuglarzy. Od tej chwili przez następne dwa dni Krosno będzie żyło koncertami, jarmarkiem, wystawami i konkursami. W ramach Karpackich Klimatów odbywa się Festiwal Win Węgierskich im. R. W. Portiusa. To niepowtarzalna okazja do degustacji madziarskiego trunku w pięknym krośnieńskim szkle. Festiwal jest jedyną otwartą imprezą winiarską w Polsce, podczas której ludzie, spacerując po rynku, raczą się tym szlachetnym alkoholem. Nie zabraknie opowieści o tworzeniu wina, a także wystaw przybliżających węgierską kulturę i występów muzyków. Smaki polsko-węgierskie >> Na trzy dni krośnieński rynek przejmą we władanie lokalni artyści, w powietrze uniesie się zapach tradycyjnych potraw regionu. Spacer po mieście zaostrza apetyt. Żaden turysta nie przejdzie obojętnie obok zalewajki na maślance, gołąbków bieszczadzkich, proziaków, czyli placków mącznych z dodatkiem sody, oraz chleba wypiekanego według starodawnych receptur. Takie specjały najlepiej komponują się z winem z Węgier! Co także będzie zgodne z tradycją. W XVII w. Krosno było ważnym przystankiem na winnym szlaku, a wytwarzany z winogron trunek – jednym z cenniejszych towarów importowych. Za pieniądze zarobione na handlu winem urodzony w Szkocji Robert Wojciech Portius – znakomity kupiec i mecenas sztuki – ufundował w Krośnie kościół farny i nowe mury miejskie.

Szklane serce
Krosno jest często nazywane szklanym sercem Polski. Cały region szczyci się wieloletnią tradycją związaną z produkcją i zdobieniem szkła. Największym polskim producentem szkła gospodarczego są Krośnieńskie Huty Szkła „Krosno” SA założone w 1923 r. Jaką korzyść z tych tradycji ma turysta uczestniczący w Karpackich Klimatach? Po pierwsze: zakupy. Na straganach ustawionych na dziedzińcu dawnego Kolegium Jezuickiego będą nas kusić przeróżne szklane cuda tj.: figurki zwierząt, kolorowa biżuteria, ozdoby ogrodów. Po drugie: będzie można samemu zrobić gustowne cacko. Piszczel, którą posługują się hutnicy, pozwoli wydmuchać szkło, a specjalny piec – wytopić masę. Po trzecie: znów wracamy do wina. Nawet najlepsze węgierskie wino zyskuje na smaku, jeśli jest podane w pięknym kieliszku z Krosna.

Tradycja utkana lnem
Istnieją różne teorie dotyczące etymologii nazwy miasta. Jedni twierdzą, że pochodzi od „krostowatości” terenu, inni wiążą ją z krosnem tkackim. Ta część województwa podkarpackiego już od XV w. jest związana z uprawą lnu i produkcją płótna. Krośnieńskie wyroby znane były nie tylko w Polsce, ale także za granicą. Weszły nawet do komnat carskiego dworu w Wiedniu. Aby podtrzymać lnianą tradycję, zorganizowano Międzynarodowe Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna”. W konkursie biorą udział artyści z różnych stron świata, a ich prace będzie można podziwiać na wystawie towarzyszącej festiwalowi Karpackie Klimaty. Wystarczy tylko przyjechać w ostatni weekend sierpnia do Krosna i wziąć udział w tej niezwykłej imprezie, która w atmosferze zabawy opowie historię krośnieńskich tradycji.

Dojazd: pociągiem (bezpośrednie połączenie z Gdańska, Gliwic, Krakowa, Warszawy), samochodem – drogą nr 28 (Zator–Medyka) oraz E371 (przebiega w odległosci 5 km od miasta).
Adresy: Urząd Miasta Krosna, ul. Lwowska 28a.
Informacja turystyczna: ul. Rynek 5
www.krosno.pl, www.karpackieklimaty.krosno.pl

Tekst: Joanna Szyndler

Tekst publikowany na łamach magazynu “Świat Podróże Kultura” w numerze czerwiec 2010 na str. 76-78.