Województwo śląskie od lat przoduje w liczbie wydarzeń muzycznych. Wiele ciekawych imprez odbywa się również poza stolicą regionu.

Katowice już dawno temu awansowały ze stolicy okręgu przemysłowego na prężne centrum kultury. Wachlarz muzycznych propozycji zadowoli i amatorów metalu, i fanów bluesa, i miłośników muzyki symfonicznej. Także Częstochowa i Bielsko-Biała nie pozostają w tyle.

Katowice – miasto ogrodów >> To niezależna instytucja kultury, kontynuująca działania biura, które koordynowało starania Katowic o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Mimo że nie udało się go zdobyć, młodzi ludzie, którzy je tworzyli, nie zaprzestali działalności zmierzającej do wzbogacania oferty kulturalnej Katowic, a nawet ją zintensyfikowali. Z powodzeniem realizują autorski program w dziedzinie muzyki, filmu, designu, sztuk wizualnych, edukacji, ekologii, teatru, a także sportu. Doprowadzili też do rewitalizacji ulicy Mariackiej i wciągnęli katowiczan do akcji SuperOgród, której celem jest ukwiecenie miasta. Stworzone przez nich festiwale Katowice Jazz Art Festival (kwiecień) i Katowice Street Art Festival (maj) na stałe weszły do kalendarza cyklicznych wydarzeń. Katowice – Miasto Ogrodów wspiera także imprezy, które istniały już wcześniej i zyskały dobrą renomę, jak dwa kwietniowe festiwale – Bluestracje i Węgiel Student Film Festival.

Wakacje w Katowicach to maraton festiwalowy. Miasto staje się mekką wyznawców muzyki heavymetalowej i amatorów brzmień elektronicznych. Off Festiwal i Tauron Nowa Muzyka to nie tylko wielkie, plenerowe koncerty z udziałem światowych gwiazd, ale także zloty fanów z całej Polski. Festiwale te na parę dni zmieniają oblicze miasta, ale muzyka, i to każdego gatunku, rozbrzmiewa w Katowicach przez całe lato.

Informacje o bieżących wydarzeniach znajdują się na: www.silesiakultura.pl i www.muzyka.katowice.tel

Aleje – tu się dzieje! >> Wyremontowana niedawno aleja Najświętszej Marii Panny w Częstochowie podczas lata staje się miejscem wydarzeń kulturalnych, rozrywkowych i sportowych. W tym roku odbywają się one po raz pierwszy pod wspólnym szyldem „Aleje – tu się dzieje!” Główna scena znajduje się na placu Biegańskiego, a kilka mniejszych w bramach i na podwórkach. Od maja do września br. zaplanowano 50 wydarzeń, ale lista nie jest jeszcze zamknięta. Są wśród nich imprezy masowe i kameralne. Niektóre nawet z dozą szaleństwa, jak mistrzostwa Polski bezdomnych w piłce nożnej.

Najważniejszymi punktami programu „Aleje – tu się dzieje!” są: Noc Kulturalna (która już za nami), Festiwal Reggae ON, Hip Hop Elements, Clash of Titans, czyli Mistrzostwa Europy Wschodniej w Tańcu Breakdance oraz mistrzostwa Polski w streetballu.

Kalendarz imprez: www.aleje.czestochowa.pl

Dom Muzyki >> Życie muzyczne Bielska-Białej koncentruje się wokół Bielskiego Centrum Kultury – Domu Muzyki. Organizuje ono koncerty, gościnne występy oper i operetek, festiwale. Letnie, plenerowe koncerty w parku i na bielskim rynku każdego roku przyciągają tłumy. Festiwale – Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej i Bielska Zadymka Jazzowa (styczeń) – zyskały już międzynarodową sławę. Koncerty z tegorocznej „Zadymki” rejestrowała francuska telewizja Mezzo.

Amatorzy muzyki organowej czekają na jesienny Festiwal Muzyki Organowej. Organy w Domu Muzyki mają 42 głosy i 3026 piszczałek, z których najdłuższa mierzy ponad 5 metrów! Podczas festiwalu grają na nich wirtuozi z całego świata.

Atutem jest różnorodność >> Nie tylko liczba i poziom artystyczny wydarzeń muzycznych w województwie śląskim są imponujące. Atutem jest ich różnorodność. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. W Częstochowie obok Festiwalu Kultury Alternatywnej Frytka Off (czerwiec) organizowany jest Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater (maj), zaliczany do czołówki europejskich festiwali sakralnych. W Bielsku-Białej można wybierać między jazzem w mistrzowskich interpretacjach a muzyką klasyczną kompozytorów polskich w wykonaniu wybitnych solistów i zespołów.

Największa różnorodność jest w Katowicach i sąsiadujących z nimi miastach. Fani metalu, bluesa i jazzu mają festiwale i koncerty m.in. w słynnym Spodku. Melomani – Filharmonię Śląską, Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia (NOSPR), Zespół Śpiewaków Miasta Katowice Camerata Silesia i teatry muzyczne. W bieżącym repertuarze Teatru Rozrywki w Chorzowie znajdują się hity musicalowe: „Skrzypek na dachu”, „Jesus Christ Superstar”, „Jekyll & Hyde”. A na afiszu Opery Śląskiej w Bytomiu są hity operowe i operetkowe: „Carmen”, „Traviata”, „Baron cygański”, „Wesoła wdówka”, a także musical „My Fair Lady”.

Desant muzyków >> Mówi się, że Stwórca zrzucił na Wiedeń desant muzyków. To samo można powiedzieć o Śląsku, ale z tą różnicą, że do Wiednia wielcy muzycy przyjeżdżali z całej Europy, a na Śląsku się rodzili. Henryk Mikołaj Górecki, którego „Symfonia pieśni żałosnych” przez wiele tygodni zajmowała pierwsze miejsca na brytyjskich i amerykańskich listach przebojów, wyprzedzając hity muzyki popularnej, przyszedł na świat w Czernicy koło Rybnika. Krystian Zimerman, triumfator warszawskiego Konkursu Chopinowskiego w 1975 r., jeden z najznakomitszych pianistów naszych czasów, pochodzi z Zabrza. Piotr Beczała, gwiazda Metropolitan Opera w Nowym Jorku, uznawany za najlepszego obecnie tenora lirycznego, urodził się w Czechowicach-Dziedzicach. Katowiczaninem z wyboru jest Wojciech Kilar, którego muzyką filmową zachwyciło się Hollywood. Wszyscy wymienieni są absolwentami Akademii Muzycznej w Katowicach, do której warto zajść w czasie roku akademickiego. Odbywają się tu wtedy koncerty, a zabytkowe wnętrza uczelni sprzyjają dobremu odbiorowi muzyki.

Z tego regionu wywodzi się też plejada gwiazd polskiej muzyki rozrywkowej. Z Milówki w Beskidzie Żywieckim pochodzą Paweł i Łukasz Golcowie – założyciele słynnej Golec uOrkiestra. W Żywcu urodziła się piosenkarka Monika Brodka. Mysłowice są rodzinnym miastem Artura Rojka – twórcy zespołu Myslovitz oraz pomysłodawcy i dyrektora artystycznego Off Festivalu, który początkowo odbywał się w Mysłowicach (a dziś za miedzą – w Katowicach). W Chorzowie urodził się Andrzej Lampert – wokalista, kompozytor i aranżer (do niedawna solista zespołu PIN, obecnie śpiewak operowy). W Częstochowie przyszli na świat Zygmunt Staszczyk „Muniek” – frontman T.Love, Janusz „Yanina” Iwański – kompozytor, autor tekstów i wokalista, związany z zespołami Tie Break, Soyka-Yanina, Drum Freaks, Maanam oraz Arek Skolik − perkusista, kompozytor i aranżer jazzowy. Z Częstochowy pochodzi też znana muzyczna rodzina Pospieszalskich.

W Bielsku-Białej urodziły się cztery piosenkarki, reprezentujące cztery pokolenia: Maria Koterbska (rocznik 1924), Urszula Dudziak (1943), Renata Przemyk (1966) i Dominika Gawęda (1985).

KiepuraFest >> W Sosnowcu urodził się Jan Kiepura (1902–1966) – legendarny tenor, ubóstwiany przez publiczność największych teatrów operowych świata z  La Scalą, Operą Wiedeńską i Metropolitan  Opera włącznie.  Urodziny operowego idola (16 maja) są obchodzone w Sosnowcu przez cały dzień pod hasłem Jan Kiepura Superstar i obfitują w wiele atrakcji. Świętowanie rozpoczyna złożenie kwiatów pod jego pomnikiem, przedstawiającym go  śpiewającego,  w kapeluszu i w płaszczu, którego poły rozwiewa wiatr.  Kiepura słynął z tego, że dla wielbicieli, których nie było stać na bilety, śpiewał z balkonów hotelowych lub z dachów samochodów przywożących go do hoteli i teatrów.

W Sosnowcu od trzydziestu lat działa Miejski Klub im. J. Kiepury,  który organizuje m.in.  Ogólnopolski Festiwal Zespołów Muzycznych KiepuraFest (listopad) i nieregularnie (w zależności od funduszy) międzynarodowy World Fusion Music Festival.  Ideą pierwszego jest  rozbudzanie zainteresowania Janem Kiepurą wśród młodzieży. Drugi,  prezentujący muzykę świata, pozornie nie ma związku z postacią wielkiego tenora. W istocie jednak ma.  Krajan, który był wybitnym przedstawicielem sztuki operowej, stał się inspiracją dla swoich ziomków do krzewienia  wartościowej muzyki  we wszystkich jej rodzajach.

Polecane najbliższe koncerty i festiwale w województwie śląskim

2-7 lipca – Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Z daleka i bliska” w Częstochowie >> O prestiżu tej imprezy świadczy patronat Międzynarodowej Organizacji Kultury Ludowej (IOF) afiliowanej przy UNESCO. Występy są nie tylko w Częstochowie, ale także w sąsiednich miejscowościach: www.rok.czestochowa.pl

6 lipca – Clash of Titans, czyli Mistrzostwa Europy Wschodniej w Tańcu Breakdance w Częstochowie  >> Impreza w ramach programu „Aleje – tu się dzieje”: www.cgk.czestochowa.pl

18-20 lipca – Częstochowa Reggae On (edycja 2) >> Polskie i zagraniczne gwiazdy reggae będą grać na pl. Biegańskiego (centralnej części odnowionych Alej) i w klubach muzycznych. Ponad stu wykonawców! www.cgk.czestochowa.pl

25-27 lipca – Hip-Hop Elements w Częstochowie >> Prezentacja wszelkich form kultury hip-hop z udziałem najlepszych polskich i zagranicznych didżejów. Koncerty w klubach i w plenerze: www.cgk.czestochowa.pl

Lipiec-sierpień, soboty i niedziele – Lato z kulturą w Bielsku-
-Białej
>> Koncerty z udziałem popularnych piosenkarzy, zespołów i kabareciarzy. W soboty odbywają się w parku obok Bielskiego Centrum Kultury, a w niedziele – na bielskim Rynku: www.bck.bielsko.pl

2-4 sierpnia Off festiwal w Katowicach >> Metal, black metal, hardrock, muzyka elektroniczna i pokrewne gatunki. Już dzień wcześniej, 1 sierpnia, w katowickich klubach odbędą się koncerty w ramach offowego before party! W głównym festiwalu wystąpią kultowe zespoły z całego świata, m.in.: Brutal Truth, Black Emperor, Circle, Deerhunter, Furia, Godspeed You! Labyrinth Ear, My Bloody Valentine, Patrick Wolf, Piotr Kurek, Skalpel, The Smashing Pumpkins, The Walkmen, Zeni Geva: www.off-festival.pl

22-25 sierpnia Tauron Nowa Muzyka w Katowicach >> Muzykę z pogranicza jazzu, elektroniki i tanecznych rytmów w postindustrialnej scenerii byłej kopalni zagrają m.in.: Matias Aguayo & Mostro Live Show, Squarepusher, Moderat, LFO, Skrean, Jon Hopkinsm DJ Koze, Jets, Dawn Day Night, Darling Farah, Holly Herndon, ZA!, Venetian Snaresm Coma, Sid Le Rock, Zebra Katz, Mik Musik, Two Fingers (Amon Tobin), Deptford Goth, UL/KR www.festiwalnowamuzyka.pl

Ostatni weekend sierpnia – Dni Częstochowy >> Święto miasta zacznie się koncertem w filharmonii, a skończy koncertem z udziałem popularnych i lubianych wykonawców na Promenadzie Czesława Niemena. W programie również spektakle, happeningi, festyny, wystawy prezentujące osiągnięcia twórców częstochowskich i zaproszonych artystów. www.gaudemater.pl

31 sierpnia – Magia Rocka – 10. Śląski Festiwal Rockowy w Lyskach koło Rybnika >> Zagrają Kukiz i Piersi, Coma, Jelonek, Decapitated, Jinx, The Crossroads, Samce i Ona. W trakcie imprezy odbędzie się zlot motocyklistów: www.magiarocka.pl

Od połowy września do połowy grudnia – Festiwal Muzyki Organowej w Bielsku-Białej (dawny Międzynarodowy Festiwal Jana Sebastiana Bacha) >> Koncerty w wybranych dniach, ostatni grudniowy wypełniają kolędy. Wykonawcy z Polski i z zagranicy: www.bck.bielsko.pl

26 i 28 września – Verdi Gala w Zabrzu i Bielsku- Białej >> Największe przeboje operowe z „Traviaty”, „Rigoletta”, „Aidy”, „Nabucco” zabrzmią w wykonaniu międzynarodowej orkiestry Roncole Verdi Orchestra, chóru oraz solistów z Polski i z Włoch. To przygotowane z okazji 200. rocznicy urodzin Giuseppe Verdiego widowisko było już pokazywane m.in.: w Monachium, Hamburgu, Dreźnie, Wiedniu, Zurychu i Bazylei – wszędzie podbijając serca publiczności.
Zabrze, Dom Muzyki i Tańca, www.dmit.com.pl (26.09)
Bielsko-Biała, Bielskie Centrum Kultury – Dom Muzyki, www.bck.bielsko.pl (28.09)

5 października – 33. Rawa Blues w Katowicach >> Największy festiwal bluesowy w Polsce. Gościem specjalnym tegorocznej edycji będzie Keb’Mo’. W koncercie finałowym zagrają Otis Taylor, Heritage Blues Orchestra, Ruthie Foster, The Stone Foxes, James Blood Ulmer & Irek Dudek: www.rawablues.com

18-20 października – XVIII Festiwal Kompozytorów Polskich im. prof. Henryka Góreckiego w Bielsku-Białej >> W tym roku zabrzmi muzyka patrona festiwalu oraz Witolda Lutosławskiego i Krzysztofa Pendereckiego. Nieprzypadkowo, bowiem w 2013 r. przypadają jubileusze tych trzech wielkich polskich kompozytorów – setna rocznica urodzin Lutosławskiego oraz osiemdziesiąta Góreckiego i Pendereckiego: www.fkpbb.pl

Listopad – XI Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej >> Jedna z najważniejszych imprez jazzowych w Polsce. Jej dyrektorem artystycznym jest Tomasz Stańko, który co roku przygotowuje koncert z udziałem gwiazd światowego jazzu. Niecodzienna okazja usłyszenia grających w duetach, triach itd. wyśmienitych jazzmanów, którzy na co dzień razem nie występują: www.jazzowajesien.pl

Tekst publikowany na łamach magazynu “Świat Podróże Kultura” w numerze wakacje 2013 na str. 92-99.