Podróże z Polonusem to pewny i wygodny dojazd do celu, a zarazem doskonała okazja, by poznać ciekawe zakątki naszego kraju. Trasy ze stolicy w Tatry i Bieszczady wiodą przez Mazowsze oraz Małopolskę. Do Radomia pokrywają się ze sobą. Dalej trasa do Zakopanego wiedzie przez Kraków, aż do Ustrzyk – przez Rzeszów.
Bilety kupowane do końca grudnia br. wraz z powrotnymi są na tych trasach objęte promocją „Tanie Powroty 2014”. Bilety do Zakopanego dostępne są również w usłudze „Bilet na SMS”. Gwiazdką oznaczone są główne miejscowości z sieci połączeń Polonusa (zobacz na mapce).
Trasa I. Warszawa – Zakopane
Warszawa – Kraków – Zakopane
Odległość: 410 km; bilet normalny 65,00 zł, promocyjny 52,40 zł
Odjazd z Dw. PKS Warszawa Zachodnia, godz. 730
Przyjazd do Zakopanego, godz. 1550
Codzienne kursy pospieszne
* Warszawa (0 km)
Historia Polski drzemie w zaułkach warszawskiego Starego Miasta, w salach Zamku Królewskiego, gmachach Uniwersytetu Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk i Sejmu, wznoszących się przy Trakcie Królewskim, prowadzącym do pałacu w Wilanowie. Do spacerów zachęcają parkowe alejki zabytkowych Łazienek, Ogrodu Saskiego, parku Skaryszewskiego. W Centrum Nauki Kopernik, Muzeum Powstania Warszawskiego czy Muzeum Żydów Polskich multimedia urozmaicają ekspozycje, zamieniając zwiedzanie w przygodę z nauką i kulturą. Na murawie Stadionu Narodowego odbywają się nie tylko mecze, ale również targi, festiwale i koncerty gwiazd, a od grudnia do lutego – akcja „Zimowy Narodowy” (lodowisko, tubing). W stale poszerzającej się ofercie gastronomicznej stolicy znajdziemy smaki wszystkich kuchni świata z coraz bardziej wyrafinowaną ofertą rodzimych potraw. Z wieży kościoła św. Anny przy Krakowskim Przedmieściu oraz z najwyższej kondygnacji Pałacu Kultury ogarniemy wzrokiem całe miasto.
* Grójec (43 km)
Stolica zagłębia sadowniczego centralnej Polski. Tutejsze jabłka są dziś uznanym produktem tradycyjnym, a oznaczenie geograficzne „jabłka grójeckie” chroni prawo unijne. Ciekawostką jest także fakt, że jednemu z kraterów na Marsie nadano nazwę Grójec.
Białobrzegi (69 km)
Malowniczo położone nad Pilicą, w odległości zaledwie 30 km od Radomia, miasteczko rozwija się jako ośrodek wypoczynkowy.
* Radom (103 km)
Leży nad rzeką Mleczną, dopływem Pilicy. Szczyci się wielowiekową historią, bo pierwszą wzmiankę o osadzie zamieszczono w kronikach już w połowie XII w. W okresie PRL miasto lansowano jako prężny ośrodek przemysłowy, a w rzeczywistości było sypialnią kilku wielkich zakładów. Przemiany ustrojowe przypieczętowały ich los. Obecnie Radom rozwija się wszechstronnie, a międzynarodowe pokazy lotnicze Radom Air Show, Festiwal Gombrowiczowski czy Jazzowy są ważnymi punktami ogólnopolskiego kalendarza imprez.
Skarżysko-Kamienna (146 km)
Wygodna baza wypadowa na szlaki turystyczne regionu świętokrzyskiego. Ma tu siedzibę Muzeum Orła Białego posiadające drugi co do wielkości w Polsce zbiór militariów i oryginalne Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej z jedyną w obecnych granicach kraju repliką wileńskiej Ostrej Bramy. W rezerwacie archeologicznym Rydno prezentowane są ślady różnych kultur z okresu 14 tys. lat, w tym unikalne w skali europejskiej obiekty, takie jak najstarsza na kontynencie kopalnia hematytu.
* Kielce (181 km)
Stolica regionu świętokrzyskiego była przez wieki własnością krakowskich biskupów, czego znakiem jest ich pałac, wciąż najbardziej imponująca z tutejszych budowli. Do miejskich ciekawostek należy Muzeum Zabawy i Zabawek. Nieczynne wyrobiska licznych kamieniołomów są dziś rezerwatami przyrody. Na Wietrzni w nowoczesnym pawilonie urządzono Geopark z multimedialną ekspozycją poświęconą losom Ziemi, odkryciom geologicznym i paleontologicznym. Wśród wapiennych ścian Kadzielni działa amfiteatr. Kluczową podmiejską atrakcją jest Jaskinia „Raj” ze spektakularną szatą naciekową.
Jędrzejów (218 km)
Przylgnęło do niego miano miasta zegarów. Tarcza zegara słonecznego zdobi ścianę gotyckiego kościoła św. Trójcy. Nie brak ich w 800-letnim cysterskim opactwie, chociaż tam konkurują z nimi liczne dzieła sztuki zachowane w klasztorze i w kościele oraz fakt, że dokonał tutaj żywota Wincenty Kadłubek, biskup krakowski i autor słynnej średniowiecznej kroniki. Co zaś się tyczy zegarów, to w kamieniczce przy rynku, znacznej, bo zwieńczonej kopułą małego obserwatorium astronomicznego, mieści się jedna z największych na świecie kolekcji czasomierzy i przyrządów astronomicznych. Gromadzona przez dwa pokolenia Przypkowskich od końca
XIX w. – dziś państwowe muzeum ich imienia. Najsłynniejsza jest w tym zbiorze kolekcja zegarów słonecznych i księgi poświęcone nauce o nich – gnomonice.
Książ Wielki (245 km)
Małopolskie miasteczko z kilkoma zabytkowymi kościołami z różnych epok i manierystycznym zamkiem. Wzniósł go kilkaset metrów od Książa, na Mirowie, nadworny artysta ostatnich Jagiellonów i Batorego – włoski architekt Santi Gucci.
* Kraków (298 km)
Wielowiekowa siedziba polskich królów, z pewnością najlepiej znane na świecie i najchętniej odwiedzane miasto w Polsce. Pełne zieleni Planty otaczają Stare Miasto z największym w Europie rynkiem i najstarszą w kraju uczelnią – Uniwersytetem Jagiellońskim. A tuż obok wznosi się wawelskie wzgórze z zamkiem królewskim i katedrą oraz z grotą, w której żył legendarny smok. Na rynku pysznią się Sukiennice, XVI-wieczna hala targowa, w której wciąż funkcjonują kupieckie kramy, a na piętrze mieści się Galeria Sztuki Polskiej
XIX w. Z wieży kościoła Mariackiego płyną dźwięki hejnału, urywając się nagle, tak jak przed wiekami, gdy tatarska strzała ugodziła trębacza. Pod płytą rynku ciągną się rozległe podziemia – prawdziwa skarbnica wiedzy o przeszłości miasta i jego związkach z Europą – w których urządzono unikalny rezerwat archeologiczny z oryginalną multimedialną ekspozycją. Po zaułkach Krakowa krąży duch tysiącletniej historii, ale miasto przywodzi przede wszystkim pamięć czasów, gdy Polska była polityczną i militarną potęgą (XVI w.). Podczas najważniejszych uroczystości z wawelskiej katedry rozbrzmiewają się dźwięki dzwonu Zygmunta. A przykryta złotą kopułą kaplica Zygmuntowska na Wawelu – miejsce pochówku ostatnich królów z dynastii Jagiellonów – doczekała się tysięcy replik w całym kraju. Z krakowskim Starym Miastem sąsiaduje Kazimierz, niegdyś odrębne miasto zamieszkane od XIV do XIX w. głównie przez Żydów. Kirkut z grobami wielkich rabinów jest celem pielgrzymek ortodoksyjnych przedstawicieli ich światowej diaspory. A dla mieszkańców i turystów to przede wszystkim modny salon Krakowa z klubami, pubami i restauracjami. Piękny widok na miasto roztacza się z kopca usypanego na cześć Tadeusza Kościuszki. Nieco dalej wznosi się kopiec Józefa Piłsudskiego. Usypano je ku czci bohaterów narodowych, którzy prowadzili Polaków do walki o wolność i niepodległość. Czasy współczesne reprezentuje Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” ufundowane przez Andrzeja Wajdę, a także odbywające się z inspiracji Krzysztofa Pendereckiego liczne muzyczne imprezy międzynarodowej rangi.
Myślenice (335 km)
Miasteczko przy łączącej Kraków z Rabką i Zakopanem „zakopiance”, brama Beskidów nad wypływającą z nich rzeką Rabą.
Skomielna Biała (363 km), Chabówka (369 km)
Satelickie miejscowości jednego z najsłynniejszych polskich uzdrowisk – Rabki. W drugiej z nich, ważnym kolejowym węźle południowej Polski, działa skansen Taboru Kolejowego. Zgromadzone eksponaty prezentują rozwój kolejnictwa od końca XIX w. Co roku w sierpniu odbywa się tu huczna parada parowozów – „Parowozjada”.
Nowy Targ (387 km)
Stolica Podhala. Znana z handlowych i rzemieślniczych tradycji stara osada targowa. Rozsiadła się nad Dunajcem, u stóp Gorców. Rozwija się jako turystyczne centrum regionu.
Poronin (403 km)
Choć to formalnie osobna gmina, to niemal przedmieście Zakopanego, w którym działało kiedyś Muzeum Lenina, mające upamiętniać pobyt wodza rewolucji na Podhalu. U schyłku PRL-u na pomniku Włodzimierza Iljicza umieszczano dosadne antykomunistyczne hasła i wierszyki. Po przemianie ustrojowej lat 1989-1990 usunięto monument w atmosferze święta.
* Zakopane (410 km)
Zimowa stolica Polski, centrum tatrzańskiej turystyki, taternictwa i wypoczynku. Od 150 lat miejsce spotkań elit o inspirującej artystów atmosferze. Miasto czerpie siłę z ducha i legendy Tatr, najwyższych i najgroźniejszych polskich gór. Kolorytu dodaje mu folklor podhalańskich górali, ich muzyka, taniec, śpiew, specyficzna gwara i charakterystyczne zdobnictwo. Miejsce narodzin stylu zakopiańskiego (idea Stanisława Witkiewicza), jednego z najbardziej charakterystycznych nurtów w architekturze i zdobnictwie w Polsce początków XX w. Reprezentują go zabytkowe zakopiańskie domy, a wśród nich własna willa architekta oraz dom Karola Szymanowskiego i malownicza kaplica w Jaszczurówce.
Trasa II. Warszawa – Ustrzyki Dolne (od Radomia)
Warszawa – Rzeszów – Ustrzyki Dolne
Odległość: 445 km; bilet normalny 66,00 zł, promocyjny 52,80 zł
Odjazd z Dw. PKS Warszawa Zachodnia, godz. 0845
Przyjazd do Ustrzyk, godz. 1835
Codzienne kursy pospieszne
Iłża (132 km)
Jedno z najważniejszych w Polsce ośrodków ceramiki i garncarstwa ze względu na bogate złoża miejscowej gliny. Była z niej wykonana forma, w której odlano Zygmunta – wielki dzwon dla wawelskiej katedry. Tradycje dawnego rzemiosła i wypalania gliny wciąż są kultywowane. Pamiątką dawnych czasów jest wielki piec do wypalania gliny (kamienny, w kształcie stożkowatej wieży) z I poł. XIX w. Był własnością ówczesnego mistrza cechu iłżeckich garncarzy, a stoi przy ul Wójtowskiej.
Starachowice (162 km)
Tradycje przemysłowe sięgają tu XV w. A XIX-wieczny Zespół Wielkopiecowy zamieniony został na Muzeum Przyrody i Techniki. W tutejszych zakładach, działających od końca lat 40. do początku 90. XX w., produkowano Stary – wytrzymałe samochody ciężarowe polskiej konstrukcji. Podupadłe zakłady przejął na początku bieżącego stulecia koncern MAN.
Kunów (185 km)
Okolice miasteczka położonego nad Kamienną są bogate w surowce budowlane – piaski, piaskowce, iły i skały krzemowo-okruchowe. Rozwijało się więc tu wydobycie i przemysł kamieniarski. Kamienia z Kunowa użyto do budowy tak znanych obiektów, jak klasztor na Świętym Krzyżu, Pałac w Łazienkach Królewskich czy Teatr Narodowy w Warszawie.
Ostrowiec Świętokrzyski (195 km)
Miasto nad Kamienną. W pobliskich Krzemionkach utworzono rezerwat archeologiczny prezentujący neolityczną kopalnię krzemienia. W okolicy jest także wiele zabytków związanych z historią Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. W pobliskim Bałtowie działa też jeden z największych w Polsce parków dinozaurów – Jura Park, którego urządzenia i ekspozycja pozwalają łączyć zabawę z poznawaniem zamierzchłych epok geologicznych.
Opatów (212 km)
Jedno z centrów kulturalnych i gospodarczych regionu świętokrzyskiego ze świetnymi zabytkami. Tutejszy kościół kolegiacki św. Marcina z XII w. należy do najcenniejszych obiektów architektury romańskiej w Polsce. Przez dawne piwnice kupieckie prowadzi podziemna trasa turystyczna długości 400 m. W mieście działa też interesujące Muzeum Geodezji i Kartografii.
* Sandomierz (242 km)
Jedno z najpiękniejszych starych polskich miast, atrakcyjnie usytuowane na wysokim brzegu Sanu nieopodal ujścia rzeki do Wisły. Nazywane polskim Rzymem, bo podobnie jak stolica Italii usytuowane jest na siedmiu wzgórzach. Na pełnej ciekawych zabytków starówce można także zwiedzać świat podziemi – trasą długości niemal pół kilometra, schodzącą nawet do 12 m. w głąb ziemi. Osobliwością geologiczną jest występujący w okolicy krzemień pasiasty, który niegdyś służył do wyrobu narzędzi i broni, a dziś wytwarza się z niego biżuterię.
Tarnobrzeg (261 km)
Stanowi dogodną bazę wypadową wycieczek do tak atrakcyjnych miejsc i miejscowości, jak Sandomierz, Baranów Sandomierski i do ruin zamku Krzyżtopór w Ujeździe, pałacu w Kurozwękach i tamtejszej hodowli bizonów czy skansenu w Kolbuszowej.
Nowa Dęba (281 km)
Miasto o krótkiej, ale ciekawej historii. Powstało w latach 30. XX w. na terenach kupionych od hrabiego Tarnowskiego. Po co? By uczynić je jednym z ośrodków Centralnego Okręgu Przemysłowego. Budowa zakładów przemysłowych i osiedli robotniczych na terenie dawnej Puszczy Sandomierskiej należała obok budowy portu i miasta Gdyni do kluczowych przedsięwzięć gospodarczych II Rzeczypospolitej. Planami i ich realizacją kierował polityk i menedżer, pełniący kilkakrotnie funkcję ministra przemysłu i handlu, wicepremier i minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski. W każdy trzeci weekend czerwca warto tu przyjechać na MILITARIADĘ – cykliczną imprezę o charakterze historyczno-patriotyczno-wojskowym, połączoną z dużą dawką dobrej muzyki. Co roku gwarantowana moc atrakcji – rekonstrukcje historyczne, pokazy wyszkolenia wojsk, wspaniałe koncerty i doskonała atmosfera.
Kolbuszowa (302 km)
Jest tu skansen prezentujący folklor i kulturę materialną ziemi sandomierskiej, a także ciekawe obiekty dawnego przemysłu, takie jak wiatraki czy gorzelnia. Biegnie stąd atrakcyjny Przyrodniczy Szlak Puszczy Sandomierskiej. Ciekawostką jest strumyk nazwany tak jak afrykańska rzeka – Nil. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z 1883 r. sugeruje, że w wyniku pomyłki kartografów austriackich, którzy nazwę Młynówka przetłumaczyli sobie na Mühlbach, ale potem zapisali ją przez „N” zamiast przez „M”.
* Rzeszów (334 km)
Biznesowe i kulturalne centrum Podkarpacia. Złota era jego rozwoju przypadła na XVI i XVII stulecie, gdy miasto było własnością Ligęzów i Lubomirskich. Powstały wówczas najpiękniejsze kościoły i synagogi, zamek, konwent pijarów i ratusz. Od tamtych dni miejski rynek skupia funkcje handlowe, biznesowe i rozrywkowe. Pod jego płytą ciągną się rozległe piwnice – dawne kupieckie składy, których najgłębsze poziomy służyły za schronienie w czasie najazdów. Poprowadzono przez nie Podziemną Trasę Turystyczną „Rzeszowskie Piwnice”. Znakiem współczesności jest duża koncentracja firm przemysłu lotniczego w regionie nazywanym ze względu na ponad 70-letnią już tradycję „Doliną Lotniczą”. Osobliwością jest Muzeum Dobranocek, prezentujące historię animacji dla dzieci, emitowanych zwyczajowo w polskiej telewizji o godz. 1900, czyli „na dobranoc”.
Brzozów (385 km)
Leży nad rzeką Stobnicą, a jego rozwój zaczął się pod koniec XIV w., gdy wszedł w skład dóbr biskupów przemyskich. W pobliskich wsiach – Domaradzu, Golcowej i Bliznem – zachowały się piękne kościoły drewniane o XV–wiecznych zrębach. W także niezbyt odległej Starej Wsi znajduje się jedno z najważniejszych sanktuariów maryjnych Podkarpacia.
* Sanok (407 km)
Gród nad Sanem o wielowiekowej historii, z zamkiem z czasów kazimierzowskich – niegdyś jednej z największych polskich warowni. Na zamku znajduje się dziś Muzeum Ikon z bogatym zbiorem obrazów malowanych na desce. Miasto szczyci się też kolekcją obrazów Beksińskiego. A na jego peryferiach rozsiadło się największe w Polsce muzeum etnograficzne na wolnym powietrzu – Muzeum Budownictwa Ludowego (MBL).
Zagórz (413 km)
Peryferyjna dzielnica Sanoka z ruinami kościoła i klasztoru Karmelitów Bosych, usytuowanych malowniczo na wysokim wzgórzu u ujścia Osławy do Sanu. Dla tych, którzy wybierają się w głąb Bieszczadów, Zagórz jest podobnie jak Lesko i Ustrzyki Dolne ważnym węzłem lokalnej komunikacji.
Lesko (421 km)
Zwane kiedyś z ruska Liskiem (od ukraińskiego określenia brzozy) było miastem wielu kultur, języków i religii. Pamiątkami z tamtych lat są: jeden z najlepiej zachowanych i najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce oraz odrestaurowana pieczołowicie synagoga. W Lesku jest także zamek, którego fragmenty przebudowano w XIX w. według projektu poety Wincentego Pola.
Uherce Mineralne (427 km)
Wieś zamieszkana kiedyś przez osadników z Węgier (Uhorska). W II połowie XIX w. poszukiwano tu ropy i eksploatowano odwierty. Pod koniec minionego stulecia na teren rozlewisk miejscowego potoku sprowadzono bobry. Zadomowiły się, a ich populacja znacznie się rozrosła. W połowie lat 90. XX w. utworzono rezerwat faunistyczny „Bobry w Uhercach”, w którym można podglądać życie tych ciekawych zwierząt.
* Ustrzyki Dolne (445 km)
Są najdalej wysuniętym na południowy wschód ośrodkiem miejskim w Polsce, a także ważnym węzłem bieszczadzkiej komunikacji (stąd ruszają autobusy do miejscowości rozsiadłych u podnóży połonin oraz nad Jeziorem Solińskim) oraz ośrodkiem sportów zimowych i letniego wypoczynku. W ostatnich latach to mekka miłośników psich zaprzęgów. Działa tu ciekawe Muzeum Młynarstwa i Wsi. A w pobliskim Jasieniu znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Bieszczadzkiej. Ciekawostką natury geograficznej jest fakt, że główna tutejsza rzeka Strwiąż należy do zlewiska Morza Czarnego. Jej źródła znajdują się na stokach Kamiennej Laworty (769 m n.p.m.), której masyw góruje nad miasteczkiem od północnego zachodu.
www.pkspolonus.pl; wyszukiwarka połączeń: pksbilety.pl
Tekst był publikowany na łamach magazynu “Świat Podróże Kultura” w numerze zima 2014/2015 na str. 80-86.