Na świecie istnieje ponad 7 tys. parków narodowych. Ochronę najcenniejszych fragmentów naszego ekosystemu łączy się z umiejętnym eksponowaniem przyrody i krajobrazu, badaniami naukowymi i edukacją.

Parki narodowe zajmują łącznie ponad 1 mln km2.
Wydaje się, że dużo, a jednak to zaledwie 0,2% powierzchni naszej planety.

Yellowstone – ikona amerykańskiego krajobrazu
Najstarszy park narodowy w USA i na świecie, powołany do życia w 1872 r., za prezydentury Ulyssesa Granta. Obszary objęte dziś ochroną biali zdobywcy Nowego Świata zaczęli poznawać dopiero na początku XIX w. Od stuleci żyli tam przedstawiciele rdzennej ludności – plemiona indiańskie Nezów, Percé’ów, Wron i Szoszonów. Badania naukowe zapoczątkowane przez ekspedycję Lewisa i Clarka, a kontynuowane przez geologa Ferdinanda Haydena, wykazały, że jest to nie tylko teren unikatowy krajobrazowo, ale także niepowtarzalny ze względu na budowę geologiczną. Rozległy płaskowyż wulkaniczny jest niczym pokrywa gigantycznej magmowej komory. Współczesne już badania z użyciem zaawansowanych technik pozwoliły sprecyzować jej rozmiary. Rozciąga się na długość 72 km i szerokość 30 km, sięgając aż 660 km w głąb naszej planety. Krajobraz tego rejonu, przeciętego doliną rzeki Yellowstone wijącej się wśród fantazyjnie ukształtowanych skał, natura rzeźbi od około 2 mln lat. Kluczowe znaczenie miały następujące kilkakrotnie w tak długim okresie wybuchy podziemnych wulkanów. Obecność magmy w głębinach Ziemi objawia się na powierzchni zjawiskami termicznymi – obecnością gorących źródeł, błotnych wulkanów, fumaroli i gejzerów. Są one rozrzucone wśród skał i lasów, zdominowanych przez specyficzny gatunek sosny wydmowej, której szyszki otwierają się, wysypując nasiona jedynie pod wpływem wysokich temperatur. Osobliwością są stada bizonów, które tylko tutaj przetrwały prowadzony na Dzikim Zachodzie odstrzał. Na początku XX w. żyło dziko zaledwie 50 sztuk bizonów. Osobniki te pozwoliły odtworzyć gatunek i dziś w Yellowstone spotkamy około 3500 dzikich bizonów. Dla Indian wszystko, co obserwowali, było przejawem życia Ziemi. Dla nas to także fascynujące zjawiska przyrodnicze, inspirujące sztukę, zwłaszcza literaturę i film.

Tekst publikowany na łamach magazynu “Świat Podróże Kultura” w numerze luty 2014, na str. 6-7.