Patronem Pampeluny jest św. Firmianus. Jego dniem jest 7 lipca, ale uroczystości na cześć patrona trwają każdego roku 7 dni – od 6 do 14 lipca.
Różnie można oddawać cześć świętym. W Pampelunie najbardziej emocjonującym punktem uroczystości są codzienne corridy. Na arenie wznoszącej się na Plaza de Toros (Placu Byków). I to ona jest celem porannych gonitw – encierro. Ulicami najstarszej części miasta, w których uczestniczą byki i ludzie.
Nikt już nie pamięta skąd się wziął ten obyczaj. Wiadomo jedynie, że tradycja obrzędów religijnych poświęconych patronowi miasta sięga XII w., a regulacje dotyczące walk i biegu pochodzą dopiero z połowy XIX. Dawniej w biegu uczestniczyły również młode dziewczęta, ale zakazano im tego. Bo chociaż śmiertelne wypadki zdarzają się rzadko, krew leje się obficie. Trasę biegu wyznaczają przecież wąskie, kręte uliczki. Łatwo się poślizgnąć i upaść. Trudniej umknąć przed rogami czy racicami pędzących w panice zwierząt.
Nieco szerzej jest tylko na placu przed ratuszem. Gmach jest dumą miasta i głównym świadkiem jego historii. Przed 1423 rokiem Pampeluna była podzielona na trzy niezależne miasta. Król Carlos III połączył je, a na znak jedności, w miejscu, w którym zbiegały się granice, kazał wznieść ratusz, i nigdy nie zmieniać lokalizacji.
Dystans do pokonania wynosi 826 m. Wszystkie okna i balkony, z których można obserwować gonitwę są zajęte, choć za miejsce trzeba zapłacić 60-85 euro. Na ulicach jest biało czerwono bo biegnący i widzowie zakładają często odświętne baskijskie stroje: białe spodnie i bluzy oraz czerwone paski, berety i chusty na szyję. Byków jest zazwyczaj tylko 6. Wypuszczane o 8 rano z solidnej zagrody, po południu zmierzą się na arenie z torreadorami. I zginą, nawet jeśli poranią atakujących ich ludzi.
Tak bawią się Baskowie, w swojej dawnej stolicy – Pampelunie, nazywanej przez nich Iruña. Świat dowiedział się o tym od zakochanego w Hiszpanii Ernesta Hemingwaya, który Fiestę Sanfermines (po baskijsku Sanferminak) opisał w powieści „Słońce też wschodzi”.
INFO
www.pamplona.es
www.sanfermin.com
Tekst publikowany na łamach magazynu „Świat Podróże Kultura” w numerze wakacje 2013 na str. 10-11.