Kwidzyn położony nad rzeką Liwą, na wschodniej krawędzi Doliny Kwidzyńskiej, jest stolicą Dolnego Powiśla – wschodniej części województwa pomorskiego.

Dawniej była tu osada i gród na wiślanej wyspie, nazwany przez pogańskich Prusów Quedin. Krzyżacy, którzy w XIII w. przejęli miasto, nadali mu nazwę Marienwerder (Wyspa Maryi).

Z cegły i żelbetonu
Zakon krzyżacki władał tymi ziemiami przez stulecia. Rycerze z krzyżami na płaszczach rozpowszechnili styl gotycki, charakteryzujący się potęgą ceglanej formy, wielością pionowych elementów architektonicznych, wąskimi i bardzo wysokimi oknami z kolorowymi witrażami, które oszczędnie sączyły światło do monumentalnych wnętrz. Pięknym przykładem gotyku jest obronno-sakralny zespół zamkowo-katedralny – wizytówka Kwidzyna i najbardziej znany zabytek w mieście. Budowany od końca XIII w. zamek zachował się w dobrym stanie. Imponującą ceglaną warownię zwieńczają  narożne wieże. Najwyższa z nich pełniła funkcję dzwonnicy. Ciekawostką jest największa wśród zachowanych budowli krzyżackich latryna, zwana gdaniskiem, dobudowana do zachodniej części zamku. To wysoki budynek, do którego wiedzie długi pięcioprzęsłowy ganek, wsparty na filarach.  O jedno przęsło więcej ma nowoczesny most, który połączył dwa brzegi  Wisły (Gniew – Kwidzyn) i zastąpił dotychczasową przeprawę promową. Pierwsi podróżni pojadą nim latem bieżącego roku. Most nie dość, że reprezentacyjny, to jeszcze rekordowy: jeden z najdłuższych (808,5 m) w Europie mostów typu extradosed, łączących cechy konstrukcji belkowych i wantowych. Prawdziwa gratka dla fanów techniki!

20110514_-_Tabularium_Stare_Miasto_Kwidzyn_-_IMG_5406

Melanż w Spichlerzu
W 2010 r. udostępniono dla zwiedzających tajemniczą kryptę Wielkich Mistrzów Krzyżackich w podziemiach konkatedry św. Jana Ewangelisty. Archeolodzy poszukiwali tu szczątków błogosławionej Doroty, która według legendy miała objawić się we śnie obrońcy Malborka w 1410 r., Henrykowi von Plauen. W Tabularium otwartym przy Kwidzyńskim Centrum Kultury można nabyć oryginalną pamiątkę z Kwidzyna, na przykład koszulkę z Wielkim Mistrzem. Miłośnicy historii powinni zobaczyć także inne zabytkowe budowle, jak choćby pałac Fermora z XVIII w.,  gmach Sądu Ziemskiego, neogotyckie budynki poczty i koszar czy dawny konsulat Polski w Prusach Wschodnich. Zabytki można nie tylko zwiedzać, ale także dobrze się w nich bawić. Poszukujący rozrywki mogą się wieczorem wybrać do XVIII-wiecznego spichlerza, w którym mieści się dziś klub muzyczny. Organizowane są w nim energetyczne koncerty, imprezy taneczne i karaoke.

Konno, kajakiem i na rowerze
Kwidzyn położony jest na kilku szlakach tematycznych o zasięgu regionalnym i krajowym: Nadwiślańskich Grodów, Zamków Krzyżackich i Gotyckim. Krajobrazy Pojezierza Iławskiego, z falistymi morenami, polodowcowymi jeziorami oraz krętymi dolinami rzek i strumieni są niezwykle malownicze. Miasto otula zieleń lasów: Ryjewskiego, Gardejskiego i Miłosnej. Miejsca o najcenniejszych walorach przyrodniczych objęto ochroną. W rezerwacie przyrody „Kwidzyńskie Ostnice” odnaleźć można florystyczny rarytas: najdalej na północ wysunięte stanowisko zagrożonej wyginięciem ciepłolubnej roślinki, ostnicy Jana.

Kwidzyn_Deptak

Okolice zachęcają do spacerów, grzybobrań, wycieczek rowerowych lub konnych. Warto też przepłynąć odcinek szlaku wodnego Liwą z Kwidzyna przez Białki do Marezy. Świetnym pomysłem na wakacje są wczasy w siodle organizowane przez Tereny Rekreacyjno-Wypoczynkowe „Miłosna” (ul. Miłosna 18) w stadninie założonej w 1788 r. przez cesarza Fryderyka II Wielkiego.

Przełomową Doliną Kwidzyńską o długości 40 km i szerokości 7-9 km wiedzie jedna z odnóg Wiślanej Trasy Rowerowej. Poprowadzono ją niezalesioną krawędzią doliny o wysokości względnej sięgającej 50 m oraz koroną wału przeciwpowodziowego. Rowerzyści mogą zatem podziwiać rozległe krajobrazy. Amatorzy dwóch kółek mają do wyboru jeszcze wiele innych, dłuższych i krótszych tras o różnorodnej tematyce.

Krypta w podziemiach prezbiterium Katedry św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie przy ul. Katedralnej 1, jest czynna od wtorku do niedzieli w godz. 900-1700

Kwidzyn_Plac_JPII_2010_foto06

INFO
Bilety można kupić w usytuowanym przy wejściu do krypty Tabularium
tel. (55) 273 21 21; cena: 2,5 zł
www.tabularium.ckj.edu.pl

Tekst publikowany na łamach magazynu “Świat Podróże Kultura” w numerze wakacje 2013 na str. 48-51.