15 października w Krakowie rozpocznie się pierwsza edycja międzynarodowego festiwalu filmów ekologicznych NEIFF – New Earth International Film Festival. Przez tydzień trwania festiwalu zobaczymy prawie 80 filmów o tematyce ekologicznej, część z nich wystartuje w konkursie filmów długometrażowych i krótkometrażowych. Przeglądowi filmów będą towarzyszyły warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych związane z dbaniem o środowisko, koncert zespołu Motion Trio oraz zaproszonych przez członków zespołu gości, wystawy plastyczne, wykłady. Filmem otwarcia jest „Klątwa obfitości” w reżyserii Ewy Ewart, projekcja 15 października o 19:00 w kinie Kijów, wstęp wolny. Honorowym gospodarzem festiwalu jest Meksyk i ambasada tego kraju w Polsce.
– Postanowiliśmy wesprzeć tę inicjatywę dlatego, że jej tematyka wpisuje się w problematykę rozpoczynającego się 3 grudnia 2018 r. w Katowicach Szczytu Klimatycznego ONZ – powiedział Alexandro Negri, ambasador Meksyku w Polsce na dzisiejszej konferencji poświęconej wydarzeniu, która została zorganizowana w siedzibie ambasady tego kraju w Warszawie. – Poza tym dwa dni temu Międzynarodowy Panel ds. Zmian Klimatu ONZ upublicznił swój najnowszy raport, w którym podkreśla, że jeśli w ciągu 12 najbliższych lat nie zatrzymamy globalnego ocieplenia, to świat czeka katastrofa. Przede wszystkim jednak swoim udziałem chcieliśmy podkreślić, że Meksyk zalicza się do grupy 17 krajów na świecie charakteryzujących się największą bioróżnorodnością – dodał.
New Earth International Film Festival to międzynarodowy festiwal filmów o tematyce ekologicznej organizowany w Polsce, jego pomysłodawcą i dyrektorem programowym jest Juan Walle, filmowiec i producent z Meksyku, od czterech lat mieszkający w Polsce.
– Od lat realizuję filmy poruszające tematykę ochrony środowiska – przedstawił się na konferencji Juan Walle, dyrektor festiwalu. – Na świecie jest wiele festiwali o profilu ekologicznym i myślałem, że podobnie jest w Polsce. Tymczasem okazało się, że do tej pory nikt takiego wydarzenia nie zorganizował. Postanowiłem to zmienić. Przez pierwszy rok kołatałem do drzwi różnych instytucji z prośbą o współpracę przy organizacji tej imprezy. Wsparcie Ambasady Meksyku okazało się ogromnie pomocne, gdyż wielu ludzi i firm postanowiło nam pomóc przy realizacji festiwalu. Chcielibyśmy poprzez filmy przybliżyć polskim widzom problemy współczesnego świata, a te w dużej mierze dotyczą zmian w środowisku naturalnym. W czasie naszego festiwalu nie będziemy pokazywać barwnych pocztówek, nie będziemy też epatować suchymi statystykami chcąc kogokolwiek straszyć, pragniemy – za twórcami filmów dokumentalnych – opowiadać historie. Ludzie potrafią identyfikować się z ludźmi, wierzymy, że poprzez empatię, przyglądanie się innym nasi widzowie zyskają nowe spojrzenie. A wiedza i świadomość to ważny krok ku zmianie – przekonywał Juan Walle.
Ambasadorem Festiwalu została wybitna dziennikarka i reporterka BBC, producentka filmów dokumentalnych. Polskiemu widzowi znana jest z serii TVN24 „Ewa Ewart poleca”.
– Jesteśmy w stanie wojny ze środowiskiem naturalnym – jeśli ją wygramy, to przegramy wszystko – podkreślała Ewa Ewart. 15 października o godzinie 19:00 w kinie Kijów zobaczymy jej film „Klątwa obfitości” o zaprzestaniu pozyskiwania ropy naftowej w Ekwadorze. Pytanie o eksploatację złóż ropy w Ekwadorze zawarte w tym filmie to pytanie nie tylko o ropę, ale także o inne zasoby. Co się stanie, jeśli tego nie zaprzestaniemy, czym to grozi? Wstęp na seans jest wolny. Z Ewą Ewart będzie można spotkać się ponownie 18 października, w czwartek w kinie Kijów na warsztatach filmowych. Reżyserka na przykładzie swojego filmu zdradzi kulisy dokumentalnego rzemiosła, zaś o tym, jak powstawała muzyka do „Klątwy obfitości” opowie kompozytor Szymon Nidzworski, a Robert Ciodyk przybliży temat montażu. Wstęp biletowany.
„Klątwę obfitości” będą mogli zobaczyć na specjalnym pokazie nie tylko widzowie Festiwalu, ale również uczestnicy wspomnianego Szczytu Klimatycznego w Katowicach.
Jakie filmy zobaczymy poza tym? Na festiwal zostało nadesłanych 1600 zgłoszeń, z tego selekcjonerzy wybrali 66 filmów, które będą startować w konkursie filmów długometrażowych i krótkometrażowych (w tym fabuły i animacje), ponadto 12 filmów zostanie pokazanych w trybie pozakonkursowym. Tematyka filmów jest różnorodna: od zmian klimatycznych widocznych na biegunach (topienie lodowców, zmiana ekosystemów, ocieplanie oceanu), poprzez eksploatację zasobów (wydobycie ropy naftowej, węgla, surowców naturalnych, odławianie ryb, krewetek, ostryg, sztuczne zarybianie), budowę elektrowni, tam wodnych, zaśmiecanie i zakwaszanie oceanów, wycinkę lasów do konieczności ratowania ginących gatunków zwierząt i roślin. Zobaczymy filmy z niemal wszystkich kontynentów i od razu warto dodać, że poza tym, jak jest źle, dowiemy się także jak można skutecznie przeciwdziałać negatywnym zmianom w środowisku. Przykładem pozytywnych działań jest film „Cabo pulmo” Stefana Andrewsa, który opowiada o tym, jak lokalni rybacy po kilkudziesięciu latach intensywnych połowów zaprzestali ich i w ten sposób uratowali życie w zatoce.
Czasami skuteczne działania podjęte dla ochrony środowiska niszczą życie lokalnych społeczności. W filmie „Eldest among the Seven” przyglądamy się likwidacji slumsów powstałych przy największym jeziorze kraterowym w San Pablo na Filipinach. Po kilkudziesięciu latach „dzikiej” eksploatacji jezioro zaczęło obumierać, władze podjęły działania by je ratować, a to z kolei spowodowało utratę dachu nad głową i pozbawienie środków do życia przez grupę najuboższych. Właśnie takie historie, nieoczywiste, pokazujące wielość perspektyw zobaczymy na festiwalu.
– Tam, gdzie bohaterem jest człowiek, tam wzrasta poziom dramatyzmu i naszej – widzów –empatii – podsumowuje Tomasz Dettloff, reżyser, filmoznawca, przewodniczący komisji selekcyjnej. Właśnie takie filmy – opowiadające o świecie i zmianach w nim zachodzących z punktu widzenia bohatera indywidualnego bądź zbiorowego interesowały nas najbardziej, bo angażują emocjonalnie i zapadają w pamięć. Czy zmieniają też świadomość? To już jest pytanie do widzów po seansie. – dodaje. W selekcję filmów zaangażowali się członkowie krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
Bardzo ciekawie zapowiada się wątek kobiecy w filmach, począwszy od postaci samych reżyserek, które poprzez swoją twórczość walczą o naturę, jak Julia Barnes, która nauczyła się nurkować i kręcić zdjęcia podwodne po to, by pokazywać zmiany w Pacyfiku („Sea of life”), jak Marie-Martine Buckens, naukowiec, dziennikarka pokazująca problemy Amazonii („The Forgotten People Of The Amazon”). Przyglądamy się też ciekawym bohaterkom – młodym kobietom w Mozambiku, które chcą zostać pracownikami leśnymi w Parku Narodowym i przeciwdziałać m.in. kłusownictwu. Jako, że władzom Parku brakuje rąk do pracy po raz pierwszy dopuszczają do egzaminów na leśników grupę kobiet, a ich selekcja przypomina rekrutację do Navy Seal lub innej elitarnej jednostki wojskowej („On the Front Line: The Rangers of Gorongosa National Park”). Intymną historię opowiada reżyserka dokumentu „Sisters of the Wilderness” Karin Slater, towarzysząca piątce ciężko doświadczonych kobiet w ich wędrówce przez południowoafrykański park krajobrazowy pokazując jak ważny i kojący dla duszy może być kontakt z naturą.
Osobny blok filmów pokaże Ambasada Meksyku w Polsce, kraj ten realizuje wiele inicjatyw proekologicznych, co może być inspirujące dla polskiego widza. Wizualnie efektem współpracy polsko-meksykańskiej będzie mural, który powstanie na Rondzie Mogilskim.
New Earth International Film Festival to jednak nie tylko filmy, ale także wydarzenia towarzyszące: warsztaty ekologiczne, dyskusje, warsztaty filmowe, koncerty i wystawy.
Drugiego dnia festiwalu odbędzie się koncert zespołu Motion Trio i gości specjalnych, czyli Szymona Nidzworskiego, Tomasa Celis Sancheza i Zbigniewa Palety.Pod kierownictwem Janusza Wojtarowicza muzycy przygotowali specjalne festiwalowe aranżacje utworów Wojciecha Kilara, Krzysztofa Komedy, Michaela Nymana. Koncert „Sounds of New Earth”,
16 października godz. 20:00 Stara Zajezdnia. Kraków by DeSilva przy ulicy Wawrzyńca 12. Wstęp biletowany.
Organizatorzy festiwalu są związani ze środowiskiem filmowym, a więc nie może zabraknąć warsztatów dla filmowców, zainteresowani dowiedzą się jak tworzy się scenariusz, muzykę, montaż, postprodukcję oraz na czym polega praca reżysera i operatora. Zajęcia potrwają cztery dni, od wtorku do piątku w godzinach 12-18:00 w Artetece. Udział w zajęciach jest bezpłatny, obowiązuje kolejność zapisów. Uczestnicy warsztatów zrealizują kilkuminutową produkcję pokazaną na gali zamknięcia.
Konkurs dla profesjonalistów z branży filmowej o nazwie Filmathon poprowadzi Juan Walle, dyrektor festiwalu, w dniach 16 do 18 października na terenie Parku Technologicznego.
Pozostałe prelekcje i spotkania skupią się wokół tematów ekologiczno-podróżniczych. Najmłodsi, czyli dzieci w wieku od 4-7 lat będą mogły wziąć udział w warsztatach podróżniczych pt. „Poznajemy świat”, ich głównym bohaterem będzie Meksyk. Zajęcia – nieodpłatne – będą się odbywały codziennie w godzinach 10-13:30, w sobotę do godziny 16:00. (NEIFF Station, plac Jana Nowaka Jeziorańskiego). Wszyscy fani filmu „Coco” oraz Ci, którzy marzą o własnej pamiątce z Meksyku będą mogli wykonać samodzielnie Alebrijes. Alebrijes to niezwykle kolorowe, fantastyczne zwierzęta, symbolizujące bogatą faunę Meksyku, znajdziemy tu wielobarwne smoko-koty, koto-jaszczury etc. Warsztaty poprowadzi Delia Arriaga, codziennie w godzinach od 10-13 w Hevre.
Festiwal NEIFF będzie tętnił także dyskusjami związanymi z ochroną środowiska, eksperci, działacze organizacji non profit wygłoszą prelekcje i zaproszą do rozmowy. Spotkania będą się odbywały na Akademii Rolniczej, Uniwersytecie Ekonomicznym i w Instytucie Cervantesa. W Instytucie Cervantesa w Krakowie zobaczymy także wystawę „Pejzaż smogowy”, jej kuratorką jest Małgorzata Kaczmarska, wernisaż 15 października. 19 października warto się wybrać na spotkanie ze Stevenem Taylorem, antropologiem, gościem specjalnym festiwalu, autorem książki „Upadek”, o tym jak ludzkość utraciła więzi z naturą. Spotkanie poprzedzi projekcja filmu „Winkamapu” w reżyserii Alvaro Nuñez Secchi o plemieniu Indian, które próbuje się przystosować do życia w mieście.
W sobotę bezpłatna wycieczka do Ciężkowic, miasta, w którym za trzy lata ma powstać Małopolskie Centrum Wiedzy o Ekologii, uczestnicy festiwalu będą mogli zwiedzieć rezerwat „Skamieniałe Miasto” i zasadzić drzewa na terenie gminy.
Gala zakończenia festiwalu odbędzie się 21 października w auli Akademii Sztuk Pięknych, zostaną wówczas wyłonieni zwycięzcy konkursu filmów dokumentalnych, nagrody dla filmowców ufundowały firmy Foto Plus, Sony, Canon i ES-System.
Tekst i zdjęcia: Anna Kłossowska